معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: در سال گذشته شاخص اهدای عضو افزایشی و تعداد بیمار مرگ مغزی که خانواده‌هایشان مایل به اهدا عضو بودند تقریبا ۲ برابر شده است.
به مناسبت هفته اهدای عضو با جواد احمدیان، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تبریز مصاحبه‌ای ترتیب داده است که می‌خوانیم.
برای مخاطبان ما از واحد فراهم.آوری اعضای پیوندی دانشگاه بفرمایید؟
واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی در بیمارستان امام رضا (ع) تبریز به عنوان بزرگترین بیمارستان جنرال شمال‌غرب کشور از آذرماه ۱۳۹۳ شروع به فعالیت کرده است و در حال حاضر با تخصیص فضای فیزیکی مناسب و حضور نیروی انسانی دوره دیده به فعالیت خود ادامه می دهد. تعداد فراهم آوری از سال ۱۳۸۲ تا آخر سال ۱۳۹۲ پانزده بیمار بود که از سال ۱۳۹۳ با شروع به کار رسمی واحد فراهم‌آوری پیوند تا اول امسال تعداد ۱۳۴ مورد اهدای عضو در استان انجام شده است.
نسبت به وظیفه اصلی این واحد بیشتر توضیح دهید؟
وظیفه این واحد شناسایی و رصد بیماران با سطح هوشیاری پایین با شاخص کمای گلاسکو کمتر یا مساوی ۵ و یا مشکوک به مرگ مغزی در تمامی بیمارستان‌های استان است. ویزیت موارد فوق و تأیید مرگ مغزی و صحبت با خانواده های آنها جهت اخذ رضایت برای اهدای عضو از وظایف کارشناسان این واحد است. البته شناسایی بیماران به صورت بازرسی حضوری، تماس تلفنی با بیمارستان‌ها و گزارش خود بیمارستان‌ها به واحد فراهم‌آوری انجام می‌شود.
بعد از شناسایی بیمار معاینات بالینی اولیه توسط کوردیناتور واحد انجام می شود. در صورتی که علایم بالینی به نفع مرگ مغزی بود و بیمار معیارهای لازم را برای اهدای عضو داشت بقیه مراحل انجام می‌شود.
در چنین مواقعی در چه مرحله‌ای با خانواده بیمار در خصوص اهدای عضو صحبت می‌شود؟
اصولا بعد از تأیید اولیه توسط نورولوژیست با خانواده بیمار جهت اخذ رضایت صحبت می‌شود و در صورت رضایت خانواده بقیه مراحل تأیید انجام می‌شود.
لطفا در خصوص بیمارانی که در لیست انتظار پیوند عضو قرار می‌گیرند توضیح دهید؟
بعد از اخذ شرح حال و تکمیل فرم ثبت نام و بررسی مدارک پزشکی، ثبت نام از این بیماران انجام می‌شود سپس آزمایشات سونوگرافی و مشاوره‌های لازم درخواست می‌شود. پس از انجام تمامی موارد درخواستی، مدارک بیمار رویت شده و در مرحله آخر به جراح پیوند ارجاع داده می شود و بعد از تایید ایشان برای بیمار پرونده تشکیل شده و بیمار در لیست انتظار پیوند قرار می‌گیرد.
بیمارانی که در لیست انتظار پیوند قرار می‌گیرند باید به‌طور مرتب آزمایشات و مشاوره های خود را به روز رسانی کنند (آزمایشات هر سه ماه و مشاوره‌ها هر ۶ ماه تا یکسال) و بدین منظور ارتباط مستمر با این بیماران برای آماده بودن برای پیوند در هر زمان برقرار می شود.
فرهنگ‌سازی برای اهدای عضو چقدر موثر است؟
ضرورت فرهنگ‌سازی برای اهدای عضو به طرق مختلف و حمایت از خانواده‌های اهدا کننده در تامین عضو پیوندی بسیار تاثیرگذار و انکارناپذیر است. در سال گذشته افزایش شاخص اهدای عضو را داشیم که در همین زمینه تعداد بیمار مرگ مغزی که خانواده‌هایشان مایل به اهدا عضو بوده‌اند تقریبا دو برابر شده است. تعداد موارد مرگ مغزی اعلام شده مثل سال قبل بوده است ولی امسال تعداد رضایت بیشتر بوده که در سایه فرهنگ‌سازی‌های صحیح ، روشنگری های صورت گرفته توسط رسانه‌ها در جامعه و حضور کادر مجرب و رضایت‌گیری درست بوده است.
آیا برای اهدای سلول‌های بنیادی خونساز هم در دانشگاه علوم پزشکی تبریز اقدامی صورت می‌گیرد؟
تشکیل بانک سلول‌های بنیادی خونساز و راه‌اندازی یکی از مهم‌ترین مراکز پذیره نویسی اهدا کنندگان سلول‌های بنیادی خون ساز کشور در بیمارستان امام رضا(ع) تبریز از دیگر خدمات دانشگاه در حوزه فراهم‌آوری اعضا می‌باشد.
از 14 مرکز پذیره‌نویسی اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خونساز کشور یکی هم در بیمارستان امام رضا(ع) تبریز مرکز خون و انکولوژی شهید قاضی مستقر است و این مرکز در سال ۱۳۹۵ کار خود را شروع کرد و تا به حال ۲ هزار نفر داوطلب ثبت نام کرده است.
به عنوان سخن پایانی از برنامه پیش روی دانشگاه برای واحد فراهم آوری اعضای پیوندی بگویید؟
اهتمام برای افزایش شاخص اهدا عضو استان با فرهنگ‌سازی اهدای عضو در بین خانواده‌ها، برنامه‌ریزی برای افزایش تعداد و کیفیت اعضای پیوندی، تلاش برای بهبود مراقبت از بیماران مرگ مغزی در راستای افزایش کیفیت و تعداد ارگان‌های قابل اهدا، رهگیری بیماران پیوندی و رسیدگی به مشکلات بیماران پیوندی از چالش‌ها و برنامه‌ها پیش روی دانشگاه است.
به امید روزی که اعضای قابل اهدای هیچ فرد مرگ مغزی، خاکسپاری نگردد و تمام بیماران نیازمند به عضو با پیوند این اعضای حیاتی به حداقل حق مسلم خود که همانا حیات است، نائل آیند./فارس
